عسل به عنوان یکی از شگفتی های طبیعت مطرح شده است. از مدت ها قبل، عسل به عنوان منبع مهم کربوهیدرات ها و شیرین کننده طبیعی شناخته شده است. عسل حاوی قندها، اسیدهای ارگانیک، مواد معدنی، پروتئین، آنزیم ها و ویتامین ها است. یکی از ویژگی های مهم درمانی عسل استفاده از آن برای درمان زخم و عفونت پوست است. همچنین عسل دارای خاصیت ضد التهاب، ضد باکتری و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. خواص دارویی عسل طبیعی تقریبا برای همه شناخته شده است. استفاده از عسل به عنوان دارو تاریخچه ای طولانی دارد؛ مصریان باستان نه تنها عسل را به خدایان خود هدیه می دادند، بلکه از آن به عنوان ماده شستشو کننده و پانسمان زخم نیز استفاده می کردند. امروزه بسیاری از مردم بدلیل خواص آنتی باکتریال و ضد التهاب عسل از آن استفاده زیادی می کنند.بیشتر طبیبان عسل را به عنوان یکی از طبیعی ترین راه های درمان مطرح می کنند. برای سالها در تاریخ بشر، عسل از مهم ترین منابع کربوهیدرات و تنها شیرین کننده به شمار می رفت.
عسل اغلب به عنوان غذایی انرژی زا مورد مصرف قرار می گیرد؛ چون دارای قندهای ساده ای است که به طور مستقیم و بدون هضم، جذب جریان خون می شود. این ماده براحتی در نوشیدنی های سرد و گرم به عنوان شیرین کننده ای قوی حل می شود. ویژگی جذب رطوبت عسل، به تازه تر ماندن نان، کوکی و شیرینی ها برای مدتی طولانی کمک می کند. مهم ترین ویزگی دارویی این ماده خوراکی استفاده از آن در درمان زخم و التهاب پوستی است.
عسل علاوه بر خاصیت ضد التهاب، دارای اثر انتی اکسیدانی و افزایش دهنده ایمنی بدن است. بخش عمده ای از خصوصیات درمانی آن به داشتن میزان بالای شکر و اثر اسمزی مربوط می شود. این ماده حاوی مقادیر مناسبی قند از جمله دکستروز به میزان ۳۱ درصد، لوولوز به میزان ۳۸ درصد و ساکارز به اندازه ۳/۱ درصد است.
عسل تقریبا به شیرینی شکر است؛ از این رو، با توجه به بالاتر بودن میزان شیرینی عسل، می تواند به شکل گسترده تری در دسترس افراد مبتلا به دیابت با قیمتی پایین تر از شکر ، قرار گیرد. از دیگر خواص دارویی عسل می توان به توانایی آن در کاهش شدت و طول مدت اسهال اشاره کرد. این موضوع از طریق بهبود و افزایش جذب پتاسیم و آب در افراد مبتلا اتفاق می افتد.
نتایج یک تحقیق نشان داد که عسل در متوقف کردن عواملی که معمولا باعث ایجاد اسهال می شوند، نقش بسزایی دارد. تحقیقات اخیر نشان داده است که عسل می تواند جریان بازگشت اسید معده و غذای هضم نشده را از طریق ایجاد لایه ای روی مری و معده به میزان چشمگیری کاهش دهد.
در سال ۲۰۱۰ محققان دانشگاه هلند دریافتند که عسل توانایی از بین بردن باکتری در پروتئینی به نام defensin-1 را دارد. تحقیقات بیشتر نشان داد که نوع خاصی عسل با نام مانوکا (Manuka) می تواند از استقرار باکتری Clostridium difficile که عامل ایجاد اسهال و مریضی است، جلوگیری کند. عسل مانوکا گاهی برای درمان زخم های مزمن پا و زخم بستر نیز استفاده می شود. pH مناسب عسل که روند اسیدی شدن دارد منجر به بهبود روند درمان می شود؛ کافی است یک قاشق چای خوری از ان را روی زخم قرار دهید. محل زخم باید خشک و تمیز باشد. عسل را بر روی زخم قرار داده و ببینید که چگونه درمان زخم انجام می شود. خاصیت ضد باکتری و ضد التهاب این ماده خوراکی برای درمان پوست به ویژه پوست های حساس نیز بسیار مفید است. قدرت آنتی باکتریایی عسل به اندازه ای است که می تواند در درمان آکنه هم موثر باشد.
بسیاری از باکتری ها در pH پایین عسل توانایی زنده ماندن ندارند. pH عسل حدود ۵/۳ است و باکتری ها برای بقا و رشد نیاز به pH 7 دارند. عسل جاذب رطوبت است و از این رو ، محلولی فوق اشباع است؛ به این معنی که زنبورها مقدار زیادی شکر را با مقدار کمی آب مخلوط کرده اند. عسل برای ایجاد تعادل با شکر همیشه در تلاش برای جذب طوبت از هوا است. به همین دلیل است که بیشتر مردم برای پختن مواد از عسل استفاده می کنند.
شما می توانید از این ماده شیرین به عنوان مرطوب کننده پوست برای نرم کردن خشکی های بینی حاصل از آلرژی استفاده کنید از دیگر خواص آن می توان به اثر کاهش کلسترول در نتیجه استفاده مستمر از آن اشاره کرد. استفاده از عسل به عنوان ماسک مو باعث نرمی و درخشندگی مو می شود. مصرف کربوهیدرات قبل، حین و بعد از ورزش باعث بهبود عملکرد و ریکاوری سریع می شود.
عسل منبع طبیعی و در دسترس کربوهیدرات است و در زمان ورزش های استقامتی گزینه مناسبی برای جایگزینی با گلوکز به منظور تامین کربوهیدرات محسوب می شود. کربوهیدرات مهم ترین منبع سوخت و انرژی برای ورزشکاران شناخته شده است. این ماده همچنین به حفظ گلیکوژن – ذخیره کننده کربوهیدرات- در ماهیچه ها کمک می کند.
شربت عسلی Buckwheat به معنی گندم سیاه، برای کاهش علائم اولیه سرما خوردگی توصیه می شود. در مطالعه ای توسط کالج” “Penn State که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، مشخص شد که استفاده از عسل در زمان سرماخوردگی در مقایسه یا داروی سرماخوردگی دکسترومتورفان (dextromethorphan) به میزان بیشتری موجب کاهش سرفه های شبانه و بهبود کیفیت خواب در کودکان مبتلا به عفونت تنفسی می شود.
عسل در درمان و جلوگیری از ابتلا به بیماری های دستگاه گوارش مانند زخم معده، گاستریت و گاستروانتریت نیز نقش بسیاری دارد و اثرات پروبیوتیک آن، سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد.